Radek Rak zdobywcą Nagrody Nike 2020

Radek Rak, 33-letni pisarz, na co dzień pracujący jako weterynarz, odebrał Nike 2020, najważniejszą polską nagrodę literacką za "Baśń o wężowym sercu albo wtóre słowo o Jakóbie Szeli" (Wydawnictwo Powergraph) - opowieść o przywódcy rabacji galicyjskiej. Rak łączy w niej prawdziwe i zmyślone fakty na temat życia chłopskiego przywódcy, kontekst historyczny i elementy fantastyczne. "Baśń o wężowym sercu" to pierwsza od pięciu lat nagrodzona Nike powieść.

Przewodniczący jury Nagrody Nike, prof. Paweł Próchniak, podkreślał w laudacji, że nagrodzona książka Raka "przypomina też o potrzebie mitu, podpowiada, że pod powierzchnią rzeczywistości – u podszewki rzeczy, w ciemności fastrygowanej plączącą się fosforescencją – pulsują dawne mitologie, zapomniane klechdy, tajemnicze fabulacje". "Słychać w Baśni o wężowym sercu różne echa i tony literatury. Podskórnie pracują w niej głosy wielu pisarzy – wzięte pod włos, rozwibrowane, twórczo przejęte, przetopione w metal lżejszy od powietrza" – mówił Próchniak. – "Radek Rak podał nam kubek tamtej wody – pożywnej, orzeźwiającej wody mitu, wody tajemnicy. Nie wiem, czy od literatury można oczekiwać czegoś więcej".

3 października "Gazeta Wyborcza" i Wyborcza.pl ogłosiły wybór swoich odbiorców w plebiscycie Nike Czytelników. Nagrodę tę otrzymała Joanna Gierak-Onoszko, autorka "27 śmierci Toby'ego Obeda" (Wydawnictwo Dowody na Istnienie), reporterskiej książki o kanadyjskich rozrachunkach z bolesną przeszłością (wcześniej finalistki Nagrody im. Kapuścińskiego za najlepszy reportaż literacki). „Wbrew pozorom to nie książka o Kanadzie, ale o mechanizmach władzy. O tym, że gdy otwiera się drzwi do wykluczenia, dzieją się rzeczy straszne” - mówiła Gierak-Onoszko, odbierając Nike Czytelników 4 października br.

Gala finałowa Nagrody Literackiej Nike 2020, z uwagi na sytuację związaną z pandemią, odbyła się w formule hybrydowej - w spotkaniu organizowanym tradycyjnie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie wzięli udział wyłącznie finaliści konkursu, wydawcy, jurorzy i prowadząca Grażyna Torbicka oraz organizatorzy. Publiczność mogła oglądać transmisję na żywo - na antenie TVN24 i w internecie na Wyborcza.pl. Motywem przewodnim imprezy były filmowe adaptacje książek nominowanych w poprzednich latach do Nagrody Nike.

W tegorocznej, 24. już edycji Nagrody Literackiej Nike do finałowej siódemki nominowani zostali - oprócz Radka Raka i Joanny Gierak-Onoszko - także: Agnieszka Dauksza za książkę "Jaremianka" (Wydawnictwo Znak), Piotr M. Majewski - "Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu" (Wydawnictwo Krytyka Polityczna), Paweł Piotr Reszka - "Płuczki" (Wydawnictwo Agora), Monika Sznajderman - "Pusty las" (Wydawnictwo Czarne) oraz Filip Zawada - "Rozdeptałem czarnego kota przez przypadek" (Wydawnictwo Znak).

W jury Nagrody Nike zasiadali: Teresa Bogucka, Agata Dowgird, Maryla Hopfinger, Dariusz Kosiński, Iwona Kurz, Anna Nasiłowska, Magdalena Piekara, Paweł Próchniak (przewodniczący jury) i Szymon Rudnicki. Swoją decyzję jurorzy podjęli w dniu wręczenia nagrody. Zwycięzca Nike otrzymał 100 tys. zł i statuetkę projektu Gustawa Zemły.

Nagroda Literacka Nike przyznawana jest od 1997 r. w październiku za najlepszą książkę poprzedniego roku. Jej celem jest promocja polskiej literatury. W konkursie mogą startować wszystkie gatunki literackie. Nagrody nie można podzielić ani nie przyznać.
Organizatorami konkursu są Fundacja Nagrody Literackiej „NIKE” i „Gazeta Wyborcza”, fundatorem Fundacja Agory.