Raport: czy wolno handlować w innych krajach UE w niedzielę?

ECK Polska przeprowadziło badanie wśród sieci Europejskich Centrów Konsumenckich obejmujących kraje UE, Norwegię i Islandię zadając pytanie: czy w Twoim kraju istnieje ustawowy zakaz handlu w niedzielę (oprócz świąt państwowych i kościelnych)? Okazuje się, że w żadnym z państw nie obowiązuje całkowity zakaz handlu w niedzielę. 19 państw wskazało, że nie ma ograniczenia handlu w niedzielę (63 proc.). W 11 krajach obowiązuje częściowy zakaz handlu (37 proc.).

W Belgii nie ma zakazu handlu w niedziele, istnieje natomiast obowiązek zamknięcia sklepu przez jeden dzień w tygodniu. W Portugalii również nie ma zakazu, jednak gminy mogą jednak regulować godziny otwarcia sklepów i ograniczać je do określonych godzin w określonych dzielnicach. Większość gmin umożliwia jednak otwieranie sklepów w niedziele. Nie ma obowiązku zamykania sklepów w niedziele również w Słowenii, jednak w prawie pracy jest zastrzeżenie, że dany pracownik może pracować maksymalnie dwie niedziele w miesiącu (nie więcej niż 15 niedziel na rok).

Częściowy zakaz obowiązuje w Danii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii oraz na Malcie. W Danii sklepy mogą być otwarte od 10:00 do 17:00 w pierwszą niedzielę każdego miesiąca i każdą niedzielę grudnia (do 24 grudnia). Dodatkowo sklepy mogą być otwarte przez sześć dodatkowych niedziel w roku od 10:00 do 17:00 (dwie z nich muszą wypadać w terminie od 1 lipca do 1 września). Na terenie Francji, rada gminy ustala dwanaście niedziel w roku, w które sklepy mogą być otwarte. Lista musi zostać ustalona do 31 grudnia poprzedniego roku, data może zostać zmieniona na dwa miesiące przed pierwszym otwarciem. W Grecji sklepy mogą być otwarte: w pierwszą niedzielę zimowych wyprzedaży, pierwszą niedzielę letnich wyprzedaży, pierwszą niedzielę maja, pierwszą niedzielę listopada. Jeżeli w którąś z wymienionych niedziel przypada święto państwowe, wówczas sklep może być otwarty w Niedzielę Palmową lub jedną z dwóch niedziel przed świętami Bożego Narodzenia lub w ostatnią niedzielę roku. Z kolei w Hiszpanii zakaz nie dotyczy określonych niedziel. Sklepy mają być jednak zamknięte minimalnie przez 10 do 16 niedziel rocznie (ustalają to dane gminy tzw. wspólnoty autonomiczne). Inne rozwiązanie wprowadziła Wielka Brytania. Duże sklepy (powyżej 280 m2) mogą być otwarte w godz. 10-18 na maksymalnie sześć godzin. Na Malcie wszystkie sklepy mogą być otwarte między 1 listopada a 7 stycznia w godzinach 4:00-22:00; natomiast od 8 stycznia do 31 października sklepy mogą być otwarte w godz. 7:00-17:00 pod warunkiem, że zgłoszą inny dzień, w którym sklep będzie nieczynny.

Istnieje jednak wiele odstępstw od zakazu handlu. W większości krajów standardowo otwarte są: apteki (przynajmniej dyżurne) oraz sklepy na stacjach benzynowych, dworcach kolejowych, lotniskach. W Austrii w niedziele można sprzedawać kwiaty, świece, dobra religijne, pocztówki, artykuły sportowe podczas letnich i zimowych sezonów turystycznych, żywność oraz kwiaty podczas uroczystości kościelnych. We Francji otwarte mogą być sklepy bez zatrudnionego personelu, piekarnie, cukiernie. Wszystkie sklepy spożywcze mogą być otwarte w niedziele do godz. 13:00. W Grecji otwarte mogą być tylko cukiernie i kwiaciarnie, a w Hiszpanii cukiernie, piekarnie, kwiaciarnie, kioski z prasą, sklepy o powierzchni mniejszej niż 300m2. W Niemczech otwarte mogą być kwiaciarnie, ciastkarnie, sklepy znajdujące się w obszarach turystycznych. Z kolei w Norwegii otwarte mogą być sklepy spożywcze i kioski o powierzchni do 100 m2, sklepy turystyczne lub małe lokalne sklepy. W Wielkiej Brytanii otwarte mogą być sklepy rolnicze, które sprzedają własne produkty (w tym sprzedawcy ryb); małe sklepy o powierzchni do 280 m2.

Co ciekawe, są również różnice w ograniczeniach w zależności od regionu. I tak, w Austrii istnieją wyjątki dotyczące miejsc pielgrzymek, regionów turystycznych, np. Wiedeń: upominki i słodycze można sprzedawać bez ograniczeń; kwiaciarnie mogą być otwarte w sześć niedziel lub świąt państwowych rocznie (do godz. 17:00). We Francji zakaz nie obejmuje stref turystycznych; w obszarach komercyjnych o powierzchni handlowej ponad 20 tys. m2, ponad 2 mln klientów i 100 tys. mieszkańców. W Grecji władze danego regionu mogą zdecydować o otwarciu danych sklepów w regionach turystycznych. Z kolei w Hiszpanii mogą być otwarte sklepy znajdujące się w miejscowościach turystycznych i przygranicznych. Podobnie jak na Malcie – tu sklepy mogą być otwarte w miejscowościach turystycznych. Również i nasi sąsiedzi przewidzieli wiele wyjątków od zakazu. W Niemczech są one regulowane przez dany region.